Loay hoay thúc đẩy tiêu thụ cá ngừ đóng hộp Việt Nam tại EU

Cá ngừ đóng hộp Việt Nam là một trong những sản phẩm được cấp phép xuất khẩu vào thị trường châu Âu. Nhưng việc được cấp phép là một chuyện, bán ra có thuận lợi hay không lại là chuyện khác. Các sản phẩm cá ngừ đóng hộp có xuất xứ từ Việt Nam, Trung Quốc đều bị đánh thuế cao. Thế nên dù ban đầu mặt hàng có giá thấp, sản phẩm không thể cạnh tranh được với các thương hiệu từ các nước khác. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) cho biết, Bồ Đào Nha là thị trường đã nhập khẩu gần 15.000 tấn cá ngừ chế biến sẵn trong năm 2020. Số lượng này tăng 2% so với 2019 và giữ nhập khẩu của Bồ Đào Nha ở mực gần tương đương trong suốt 5 năm qua.

Đại dịch Covid-19 tác động đến việc tiêu thụ cá ngừ tại EU

Đại dịch COVID-19 đã tác động tích cực và tiêu cực đến việc tiêu thụ cá ngừ ở một số nước trên thế giới. “Xu hướng nhập khẩu chung của EU trong năm 2020 giảm. Điều này chủ yếu là do nhu cầu về dịch vụ ăn uống quá lớn khiến doanh số bán lẻ tăng đột biến trong thời gian giãn cách xã hội. Tuy nhiên vẫn không đủ bù đắp lại lượng sụt giảm trong nhập khẩu của ngành dịch vụ thực phẩm”. VASEP cho biết.

Tuy nhiên, VASEP cho biết thị trường Bồ Đào Nha lại rất ổn định trong giai đoạn khủng hoảng này. Điều này là do ngành bán lẻ trong nước phụ thuộc hoàn toàn vào ngành sản xuất cá ngừ quốc gia. Hơn là các sản phẩm nhập khẩu. Giá trung bình nhập khẩu các lô hàng này vào Bồ Đào Nha thấp hơn 3% so với năm 2019. Tuy nhiên, các nhà chế biến nước ngoài muốn cạnh tranh với các doanh nghiệp Bồ Đào Nha. Đã phải đẩy giá xuống để giữ thị phần của mình tại thị trường này.

Nguyên nhân là do có rất ít nhà xuất khẩu cá ngừ đóng hộp nước ngoài chiếm lĩnh được thị trường cá ngừ Bồ Đào Nha. Chỉ có một vài nhà sản xuất đồ hộp Tây Ban Nha, như IG Montes, sản xuất những mặt hàng này. Và xuất khẩu được sang Bồ Đào Nha.

Tại sao cá ngừ đóng hộp tại Bồ Đào Nha lại được tiêu thụ rất ổn định?

Các nhà cung cấp cố gắng giảm giá xuất khẩu thị trường cá ngừ đóng hộp và đóng túi nhập khẩu của Bồ Đào Nha. Phần lớn được kiểm soát bởi các nhà sản xuất đồ hộp Tây Ban Nha. Các nhà sản xuất này chủ yếu tập trung ở Galicia, ngay gần biên giới với Bồ Đào Nha. Rất thuận tiện cho việc giao thương với các khách hàng Bồ Đào Nha.

Điều này giải thích tại sao họ phân phối tới gần 75% tổng khối lượng nhập khẩu cá ngừ đóng hộp và đóng túi của Bồ Đào Nha trong năm 2020. Bao gồm chủ yếu là cá ngừ vằn ngâm dầu đóng hộp 80gr đóng lốc 3 hộp. Còn lại 3.835 tấn cá ngừ đóng hộp và đóng túi được nhập khẩu từ các nguồn cung khác. Các nguồn cung ngoài khối EU trong năm qua đã phải nỗ lực để duy trì hoạt động tại thị trường này. Họ đã giảm giá xuất khẩu để tăng khả năng cạnh tranh. Điều này đã giúp xuất khẩu cá ngừ đóng hộp và đóng túi của nước này trong năm 2020. Sang Bồ Đào Nha tăng thêm 15% so với năm 2019.

Còn các sản phẩm cá ngừ đóng hộp và đóng túi xuất khẩu của Ecuador và El Salvador sang thị trường này cũng đã giảm giá đáng kể. So với năm trước, giảm 12%. Nhưng chỉ có Ecuador là tăng được khối lượng xuất khẩu sang thị trường này.

Nhà sản xuất cá ngừ của Việt Nam và Trung Quốc đang cố gắng giảm giá sản phẩm

Trong khi đó, các nhà sản xuất cá ngừ của Việt Nam và Trung Quốc. Cũng đã cố gắng giảm giá sản phẩm để tăng xuất khẩu sang thị trường này.

Giá trung bình xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ đóng hộp, đóng túi của Việt Nam và Trung Quốc. Sang Bồ Đào Nha ở mức lần lượt là 1.183 euro/tấn và 1.673 euro/tấn. Thấp hơn 12% và 25% so với năm 2019. Và là 2 nguồn cung có giá thấp nhất trong năm 2020.

Tuy nhiên, do các sản phẩm của Việt Nam và Trung Quốc xuất sang các nước EU đều bị áp thuế cao. Vậy nên mặc dù có giá thấp. Thế nhưng các sản phẩm này vẫn không thể cạnh tranh được với các nước như Ecuador hay Mauritius. Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp và đóng túi của Việt Nam và Trung Quốc sang Bồ Đào Nha năm 2020. Vẫn thấp hơn 9% và 6% so với năm 2019.

Cá ngừ đóng hộp Việt Nam sẽ có cơ hội khi EVFTA có hiệu lực

Việc EVFTA đi vào hiệu lực. Mặt hàng cá ngừ Việt Nam sẽ có lợi thế về thuế so với các nước như Thái Lan hay Trung Quốc. Các nước đối thủ lớn của Việt Nam đang nắm giữ thị phần xuất khẩu lớn tại EU. Nhưng đều chưa ký kết FTA với EU.

Theo cam kết trong EVFTA, EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho các sản phẩm cá ngừ tươi sống và đông lạnh. Trừ thăn/philê cá ngừ đông lạnh mã HS0304 ngay khi hiệp định có hiệu lực. Đối với các sản phẩm thăn/philê cá ngừ đông lạnh mã HS030487. EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam theo lộ trình ba năm. Từ mức thuế cơ bản 18%, ngay khi hiệp định có hiệu lực.

Với các sản phẩm thăn/philê cá ngừ hấp (nguyên liệu để sản xuất cá ngừ đóng hộp), EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam theo lộ trình 7 năm, từ mức thuế cơ bản 24%…

Riêng với cá ngừ chế biến đóng hộp mã HS 160414 (như cá ngừ ngâm dầu đóng hộp kín, các sản phẩm cá thuộc họ cá ngừ đóng hộp…), EU sẽ miễn thuế cho Việt Nam trong mức hạn ngạch 11.500 tấn/năm. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có thông tin chính thức nào về việc phân bổ hạn ngạch này. Nhưng theo thông lệ, hạn ngạch này sẽ do phía EU phân bổ.

Đón đọc những bài viết cùng chuyên mục được cập nhật liên tục tại: Tài chính – Kinh tế.

Nguồn: vietnambiz.vn