Tổng hợp những loại lệnh chứng khoán và giờ giao dịch tại Việt Nam

Một trong những kiến thức nhà đầu tư cần trang bị khi tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam là các loại lệnh. Tổng cộng có bao nhiêu loại lệnh chứng khoán? Lệnh chứng khoán nào thường được sử dụng? Ý nghĩa và cách sử dụng của mỗi lệnh chứng khoán là không giống nhau. Vì vậy, mỗi nhà đầu tư cần hiểu rõ về những loại lệnh hiện có trên thị trường cũng như tác dụng và cách dùng của chúng trong khi giao dịch. Hiện nay, có rất nhiều loại lệnh được sử dụng trong hoạt động chứng khoán ở Việt Nam.

Thời gian giao dịch chứng khoán trong một ngày giao dịch.

Theo quy định của Luật chứng khoán Việt nam hiện nay, ngày giao dịch mua bán chứng khoán là từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần, thứ 7 và chủ nhật nghỉ. Trong một ngày, giờ giao dịch chứng khoán sẽ tùy theo quy định của từng sàn. Chúng ta có thể xem bảng dưới đây:

Phiên khớp lệnh định kỳ

Phiên khớp lệnh định kỳ là phiên giao dịch mà phương thức khớp lệnh giao dịch dựa trên cơ sở khớp các lệnh mua và lệnh bán ở một thời điểm nhất định. Đến phút cuối cùng của phiên thì lệnh với bắt đầu ghép với nhau. Người mua có thể đặt lệnh bất cứ lúc nào trong suốt 15 phút của phiên; nhưng chỉ khi kết thúc phiên hệ thống mới khớp lệnh. Có 2 loại phiên khớp lệnh định kỳ là phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa và phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa.

Phiên khớp lệnh định kỳ mặc dù có thời lượng ít trong tổng thời gian giao dịch chứng khoán (15p mỗi phiên) nhưng nó có vai trò quan trọng. Một trong số đó là xác định giá mở cửa và giá đóng cửa. Sàn HOSE có 2 phiên khớp lệnh định kỳ: mở cửa 15 phút đầu giờ và phiên đóng cửa là 15 phút cuối giờ. Sàn HNX chỉ có phiên khớp lệnh đóng cửa ở 15 phút cuối phiên.

Cơ chế khớp lệnh:

Khối lượng khớp mua bán là lớn nhất

Khi giá giảm người mua sẽ nhiều lên nhưng người bán sẽ ít đi. Ngược lại khi giá tăng người bán lại nhiều lên nhưng người mua lại ít đi. Phiên khớp lệnh định kỳ được tạo ra để xác định mức giá cân bằng giữa 2 xu hướng trên.

Cách đặt thứ tự ưu tiên khớp lệnh

Giá là ưu tiên số 1, giá tốt hơn sẽ được ưu tiên trước. Thứ hai là đến thời gian đặt lệnh, đặt cùng 1 giá nhưng đặt sớm hơn sẽ được ưu tiên trước.

Sự duy nhất một giá

Mỗi phiên định kỳ chỉ khớp 1 mức giá duy nhất. Khách hàng đặt mua hay bán ở các mức giá khác nhau chỉ làm tăng độ ưu tiên như đã nói ở trên.

Cách lệnh trong giao dịch chứng khoán

Lệnh giới hạn

Được sử dụng hầu hết ở bất kỳ phiên nào hay sàn nào. Khoảng 95% lệnh đặt trên Thị trường chứng khoán là đến từ lệnh này. Là một trong những lệnh cơ bản mà nhà đầu tư cần nắm vững đầu tiên. LO là viết tắt cảu 2 chữ tiếng Anh – “Limit Order” tức là lệnh giới hạn. Là lệnh mua hoặc lệnh bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Lệnh có hiệu lực kể từ khi được nhập vào hệ thống giao dịch cho đến hết ngày giao dịch hoặc cho đến khi lệnh bị hủy bỏ.

Lệnh ATO và ATC

Lệnh ATO là viết tắt của 3 chữ trong tiếng Anh là “At the openning” tức là Lệnh giao dịch tại mức giá mở cửa. Lệnh này được áp dụng ở Phiên định kỳ mở cửa ở sản HOSE và lúc 9h-9h15 hàng ngày. Lệnh dùng để đặt mua hoặc đặt bán chứng khoán tại mức giá mở cửa. Lệnh ATO được ưu tiên trước lệnh giới hạn LO trong khi so khớp lệnh. Tuy nhiên, đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa sẽ không xác định được giá khớp lệnh nếu chỉ có lệnh ATO trên sổ lệnh. Lệnh ATO được nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian khớp lệnh đình kỳ để xác định giá mở cửa và sẽ tự động hủy bỏ sau thời điểm xác định giá mở cửa nếu lệnh không được thực hiện hoặc không được thực hiện hết.

Ngược lại Lệnh ATC là viết tắt của 3 chữ “At the closing” tức là lệnh giao dịch tại mức giá đóng cửa. Hiện nay trên thị trường chứng khoán Việt Nam lệnh này được áp dụng ở Phiên Định kỳ đóng cửa của sàn HOSE và sàn HNX vào lúc 14h30-14h45 hàng ngày. Phiên Định kỳ đóng cửa đóng một vai trò quan trọng vì nó tạo ra giá tham chiếu Phiên tiếp theo. Theo thống kê ước lượng thì 2 lệnh ATO và ATC chiến khoảng 4% số lệnh đặt trên thị trường.

Lệnh thị trường

Chiếm khoảng 1% số lệnh đặt trên thị trường. Lệnh MP là viết tắt của chữ Market Price. Lệnh này chỉ áp dụng trong Phiên khớp lệnh liên tục của sàn HOSE.

Là lệnh mua/bán chứng khoán tại mức giá bán thấp nhất/ giá mua cao nhất hiện có trên thị trường.
Khi được nhập vào hệ thống giao dịch, lệnh mua MP sẽ được thực hiện ngay tại mức giá bán thấp nhất và lệnh bán MP sẽ thực hiện ngay tại mức giá mua cao nhất hiện có trên thị trường. Nếu khối lượng đặt lệnh của lệnh MP vẫn chưa được thực hiện hết; lệnh MP sẽ được xem là lệnh mua tại mức giá cao hơn hoặc lệnh bán tại mức giá mua thấp hơn tiếp theo trên thị trường và tiếp tục so khớp.

Nếu khối lượng đặt của lệnh MP vẫn còn sau khi giao dịch theo nguyên tắc trên và không thể tiếp tục khớp được nữa thì lệnh MP sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn mua – LO tại mức giá cao hơn một đơn vị yết giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó hoặc lệnh giới hạn bán tại mức giá thấp hơn một đơn vị yết giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó.

Trường hợp giá thực hiện cuối cùng là giá trần đối với lệnh mua MP hoặc giá sản đối với lệnh bán MP thì lệnh thì trường sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn mua tại giá trần hoặc lệnh giới hạn bán tại giá sàn. Lệnh MP có hiệu lực trong phiên khớp lệnh liên tục.

Lệnh MTL, MAK

Tương tự sàn HOSE thì sàn HNX trong Phiên khớp lệnh liên tục cũng có Lệnh thị trường; tuy nhiên không phải là 1 loại lệnh mà là 3 loại lệnh Thị trường: MTL, MOK, MAK

• Lệnh thị trường MTL: là lệnh thị trường sau khi khớp đều dư thì Phần dư đó sẽ chuyển thành Lệnh giới hạn LO. Về cơ bản, lệnh MTL có đặc điểm như lệnh MP tại sàn HSX.
• Lệnh thị trường MOK: là lệnh Thị trường nếu không được thực hiện toàn bộ thì lệnh sẽ bị hủy ngay trên hệ thống trước khi vào đến bảng giá.
• Lệnh thị trường MAK: là Lệnh thị trường có thể được hiện toàn bộ hoặc còn dư 1 phần; phần dư chưa được thực hiện đó sẽ bị hủy ngay sau khi Khớp lệnh

Lệnh PLO

• Lệnh PLO viết tắt Tiếng Anh của từ Post Limit Order; tức là Lệnh Giới hạn được đặt riêng cho Phiên Khớp lệnh Sau giờ tại sàn HNX.
• Lệnh khớp lệnh sau giờ (PLO – sàn HNX) là lệnh mua hoặc lệnh bán tại mức giá đóng cửa sau khi kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa.
• Lệnh PLO chỉ được nhập vào hệ thống trong phiên giao dịch sau giờ.
• Lệnh PLO được khớp ngay sau khi nhập vào hệ thống nếu có lệnh đối ứng chờ sẵn. Giá thực hiện là giá đóng cửa của ngày giao dịch.
• Lệnh PLO không được phép sửa, hủy.

Trong trường hợp trong phiên khớp lệnh liên tục và khớp lệnh định kỳ đóng cửa không xác định được giá thực hiện khớp lệnh; lệnh PLO sẽ không được nhập vào hệ thống.

Bạn đang tìm hiểu kiến thức để đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu? Hãy tìm hiểu thêm tại trang Kiến thức đầu tư của chúng tôi nhé!

Nguồn: tpbs.com.vn